De portretcollectie bestaat voor het merendeel uit schilderijen op doek of paneel. Verder bevat de collectie enkele tekeningen, een pastel, een groep van 9 wassculpturen en een aantal beeldhouwwerken. De afgebeelde personen zijn belangrijke, meest Nederlandse geleerden en staatslieden maar vooral hoogleraren en bestuurders van de Universiteit Leiden. De portretten van de stadhouders Willem I en Maurits, het portret van Jacobus Ramsaeus op zijn doodsbed door Isaac van Swanenburgh en het enige bekende portret van Simon Stevin, de tekeningen van Kamerlingh Onnes en de schilderijen van Jan Veth behoren tot de belangrijkste werken in de collectie.

Zie de inventaris of Digital Collections.

Een gedrukte catalogus van de portretcollectie van de Leidse Universiteit is verschenen in 1973 (zie literatuur). Hierin zijn de portretten geordend op het geboortejaar van de afgebeelde persoon.

Deze collectie vormt een onderdeel van de Collectie Portretten van Hoogleraren.