Scope and Contents
Het archief bevat onder meer tienduizenden brieven, de bijna volledige boekhouding, een uitgebreide verzameling recensies over eigen publicaties, honderden contracten en illustratiemateriaal. Naast het archief van de uitgeverij De Erven F. Bohn bevat deze collectie ook de gedeponeerde deelarchieven van de Volksuniversiteits Bibliotheek (VUB) 1919-1960, uitgeverij Stenfert Kroese te Leiden 1947-1952, uitgeverij Scheltema & Holkema te Amsterdam 1956-1969, en van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (nog niet geïnventariseerd).
De ca. 2250 gedrukte werken uit het fonds van deze uitgeverij zijn afkomstig uit de periode 1759-1967, met vooral in de 19e eeuw veel letterkundige uitgaven van onder meer N. Beets, J.P. Hasebroek, J. Kneppelhout, G. Bosboom-Toussaint en Is. da Costa.
Dates
- 1759-1969
Creator
- Erven F. Bohn (Organization)
Conditions Governing Use
Regels die van toepassing zijn bij het raadplegen van dit materiaal kunnen worden gevonden op de website van de Universiteitsbibliotheek Leiden.
De originelen van het oudste gedeelte van de correspondentie zijn slechts bij uitzondering en na voorafgaande toestemming van de conservator Westerse Handschriften raadpleegbaar (zie Existence and Location of Copies).
Biographical / Historical
Op 8 november 1752 nam de uit Lübeck afkomstige Christoph Henrich Bohn de boekhandel en drukkerij over van Izaak van de Vinne, waarna hij zich vestigde als zelfstandig boekverkoper. C.H. Bohn legde zich hiernaast ook toe op drukken en uitgeven. Hij concentreerde zich aanvankelijk op theologie, geneeskunde en botanie. In 1781 trad de zoon van Bohn, François, toe tot de leiding van het bedrijf, en de naam werd hierna gewijzigd in "C.H. Bohn en Zoon". Na het overlijden van C.H. Bohn in 1784 voerde zoon François zelfstandig de leiding over het bedrijf. In 1815 sloot F. Bohn zich aan bij de recentelijk opgerichte Vereeniging ter bevordering van de Belangen des Boekhandels. François Bohn overleed in 1819 en hierna werden alle door hem uitgegeven werken op 10 juli 1820 geveild. Het gehele fonds werd op de veiling door de erfgenamen teruggekocht, en de enige zoon, Pieter Francois Bohn, nam de zaak over. De erfgenamen bleven eigenaar van het fonds en de firma heette vanaf dat moment dan ook "De Erven Francois Bohn".
In de periode 1820-1872 heeft De Erven F. Bohn meer dan 500 boeken en tijdschriften uitgegeven. In 1861 nam P.F. Bohn zijn neef Pieter Anton Tiele als deelgenoot in de firma op. Na diens ontslag trad in 1867 Jelte Karel Tadema toe als vennoot in de firma De Erven F. Bohn. P.F. Bohn overleed op 1 februari 1872, en de oudste zoon François nam hierna samen met Tadema de zaken waar. Er werd wederom tot een veiling van het fonds besloten. F. Bohn trok zich in 1886 terug uit het bedrijf en verhuisde naar Duitsland. De vennootschap werd hierna ontbonden. Tadema kreeg alle rechten op de uitgeverij en drukkerij. Tadema concentreerde zich op hierna voornamelijk op literatuur en wetenschappelijke boeken. Na het overlijden van J.K. Tadema op 30 juli 1899 namen zijn twee zoons Jan Cornelis en Johannes Leendert het bedrijf over. In het laatste kwart van de negentiende eeuw verschenen meer dan 500 boeken en tijdschriften met het impressum van De Erven F. Bohn. Ofschoon de uitgeverij bij het algemene publiek vooral bekend is geworden vanwege de Camera Obscura-uitgaven en de reeks Volksuniversiteits Bibliotheek, evolueerde zij in de periode 1900-1950 tot een wetenschappelijke uitgeverij, met veel medische publicaties. Zeer bekend werden het Nederlandsch Tijdschrift voor geneeskunde en Pinkhofs Geneeskundig woordenboek. Over de geschiedenis van uitgeverij en fonds tot 1950 zie vooral de bijdragen van Keijsper (2002) en Claeyssens (2002).
In 1953 werden de aandelen Bohn overgenomen door de Haagse uitgeverij Marinus Nijhoff, die midden jaren 1960 ook eigenaar werd van de Amsterdamse uitgeverij en boekhandel Scheltema & Holkema. In 1970 werd het hele bedrijf overgenomen door uitgeverij Kluwer uit Deventer. In 1973 werd het boekenfonds grotendeels ondergebracht in de nieuwe combinatie Oosthoek, Scheltema & Holkema in Utrecht. Het restant (waaronder het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde) werd tijdelijk gecontinueerd in Amsterdam als De Erven Bohn BV. Er volgden nog diverse overnames, fusies en splitsingen. Thans bevindt de erfenis van Bohn zich in de uitgeverij Bohn Stafleu Van Loghum, onder de paraplu van Wolters Kluwer (zie hierover Van Baarsel en Gijsbers 2002).
Extent
35 meter (circa)
Language of Materials
Dutch; Flemish
German
French
English
Abstract
Archief (ca. 35 meter) van uitgeverij De Erven F. Bohn te Haarlem; ca. 2250 gedrukte werken.
Abstract
Archives (c. 35 metres) of the publishing house De Erven F. Bohn at Haarlem; ca. 2250 printed books.
Physical Location
Universiteitsbibliotheek Leiden, Bijzondere Collecties
Other Finding Aids
De belangrijkste toegang tot het archief is nog steeds Thomassen (1977). Van deze inventaris is een elektronische versie in deze collectiebeschrijving opgenomen. Het oudste gedeelte van de correspondentie (BOH C 1-226) is digitaal beschikbaar via de online catalogus en via de links in onderstaande inventaris (zie ook Existence and Location of Copies).
De drukken zijn in de catalogus herkenbaar aan hun plaatsingscodes die beginnen met BOHN, gevolgd door het jaar van uitgave en een nummer.
Immediate Source of Acquisition
Nadat bekend werd dat uitgeverij De Erven F. Bohn Haarlem zou verlaten was de toekomst van het historische bedrijfsarchief (inclusief de fondsexemplaren) onzeker geworden. Daarom werd het archief – na overleg tussen vertegenwoordigers van uitgeverij en Universiteitsbibliotheek – in 1973 ondergebracht in de magazijnen van de Universiteitsbibliotheek Leiden.
Accruals
Er worden geen toekomstige aanvullingen verwacht.
Existence and Location of Copies
Het oudste gedeelte van de correspondentie (BOH C 1-226) is digitaal beschikbaar via de online catalogus en via onderstaande inventaris. Het betreft de uitgaande brieven aan leveranciers en boekhandelaren 1860-1917 (BOH C 1-30), de uitgaande brieven aan auteurs, redacties van tijdschriften, series etc. 1885-1921 (BOH C 31-62) en de ingekomen brieven van auteurs redacties van tijdschriften, series etc. 1860-1916, 1919-1921 (BOH C 63-226). Voor een totaaloverzicht van de digitale collectie binnen de catalogus klik hier. Met vervolgacties kunt u dan verder inperken, bijvoorbeeld door via Advanced Search te zoeken naar alle brieven van één auteur: Author/Creator contains "[naam]".
Bibliography
- Baarsel, M. van en P. Gijsbers,
Van De Erven F. Bohn tot Bohn Stafleu Van Loghum
, in Gijsbers (e.a.), Deugdelijke arrebeid (2002), p. 247-275. - Braches, E.,
Archief de Erven F. Bohn, Haarlem
. In: Bibliotheekinformatie. Mededelingenblad voor de wetenschappelijke bibliotheken 11 (1973), p. 20-21. - C. H. Bohn en zijn opvolgers, 1752-1952. Haarlem 1952.
- Claeyssens, S.,
De Erven F. Bohn: directie en bedrijf
;De Erven F. Bohn: het fonds
, in: Gijsbers (e.a.), Deugdelijke arrebeid (2002), II 1900-1950, p. 161-174, 177-197 (afd. II, 1900-1950, wetenschappelijke uitgeverij). - Gijsbers, P.C. en A. van Kempen, (red.), Deugdelijke arrebeid vordert lang bepeinzen. Jubileumboek uitgegeven ter gelegenheid van het 250-jarig bestaan van uitgeverij Bohn, 1752-2002. Houten 2002.
- Keijsper, Ch.
De geschiedenis van het boekbedrijf in kort bestek
;Vier generatie Bohn actief van 1752 tot 1900
;De Erven F. Bohn: het bedrijf
;Het fonds van De Erven F. Bohn
, in: Gijsbers (e.a.), Deugdelijke arrebeid (2002), p. 3-15, 17-35, 36-48, 51-74 (afd. I. 1752-1900, uitgeverij, drukkerij en boekhandel). - Lente, D. van en Wit, O. de,
Papier, druk en communicatie
, in : Geschiedenis van de techniek in Nederland. De wording van een moderne samenleving 1800-1890. dl. 2. (Den Haag 1993). - Thomassen, K. m.m.v. P.F.J. Obbema, [Voorlopige inventaris van het archief der Haarlemse uitgeverij De Erven F. Bohn N.V., gedeponeerd in de Bibliotheek van de Rijksuniversiteit te Leiden]. Typoscript 1977.
- Welsink, D., Ruim 120 jaar in de familie. De firma Bohn als uitgever van de Camera Obscura van Hildebrand (1839-1961), in: Gijsbers (e.a.), Deugdelijke arrebeid (2002), p. 101-107.
General
Archiefstukken en drukken zijn aan te vragen via de online catalogus (zie ook Existence and Location of Copies en Conditions Governing Use).
Processing Information
De fondsexemplaren zijn opgenomen in de catalogus. Het bedrijfsarchief is bewerkt door K. Thomassen; een voorlopige inventaris verscheen in 1977.
In de periode 2003-2005 is de oude bedrijfscorrespondentie (1860-1921) in het kader van het conserveringsprogramma Metamorfoze zuurvrij geborgen en verfilmd (C 1-226). Het grootste deel hiervan is ontsloten in de catalogus (C 1-25, 61-226).
- Erven F. Bohn
- Haarlem Subject Source: Tgn
- Netherlands Subject Source: Tgn
- Publishers and publishing Subject Source: Fast
Creator
- Erven F. Bohn (Organization)
- Title
- Collection guide of the Erven F. Bohn archive (1759-1969)
- Subtitle
- Archief van de Erven F. Bohn
- Author
- Kees Thomassen, 1977 ; André Bouwman, 2006
- Date
- 2007
- Language of description
- Dutch; Flemish
- Script of description
- Code for undetermined script
- Language of description note
- Beschrijving is in het Nederlands.
Revision Statements
- 14 November 2017: latest update
Repository Details
Part of the Leiden University Libraries Archives & Collections Repository
Witte Singel 27
Leiden 2311 BG Netherlands
+31 71 527 2857
specialcollections@library.leidenuniv.nl