Scope and Contents
De collectie Meijers is een van de weinige in hun geheel bewaarde rechtshistorische bibliotheken. Ze omvat ca. 3.300 gedrukte werken op het gebied van Romeins recht, kerkelijk recht en rechtsgeschiedenis, met 48 incunabelen, 96 postincunabelen en 143 drukken uit de jaren 1541-1600. Voor een goede karakteristiek zie Ahsmann (1994).
Tot de 61 juridische handschriften – onderzoeksmateriaal van Meijers – behoort een 14e-eeuws codex met La Très Ancienne Coutume de Bretagne
(MEY 1). Van groot belang zijn de Observationes tumultuariae van Cornelis van Bijnkershoek en van zijn schoonzoon Willem Pauw: in totaal 24 banden met aantekeningen betreffende meer dan 5000 beslissingen van de Hoge Raad van Holland, Zeeland en West-Friesland, genoteerd in de jaren 1704-1787 (MEY 42-43). Een gedeelte van deze aantekeningen is uitgegeven door Meijers e.a.
Het archief bestaat voor het grootste deel uit bouwstoffen voor publicaties, zoals foto’s van meest middeleeuwse archivalia, transcripties en aantekeningen. Daarnaast correspondentie, juridische adviezen en stukken als lid van onder meer comités van het Institut international de Rome pour l’unification du droit privé.
Dates
- Creation: 12e-20e eeuw
Language of Materials
Nederlands, Latijn, Frans, Duits
Conditions Governing Use
Regels die van toepassing zijn bij het raadplegen van dit materiaal kunnen worden gevonden op de website van de Universiteitsbibliotheek Leiden.
Biographical / Historical
Eduard Maurits Meijers werd op 10 januari 1880 geboren te Den Helder. Hij studeerde rechtsgeleerdheid te Amsterdam, waar hij op 3 april 1903 promoveerde. In de periodes 1910-1941 en 1946-1950 werkte hij als hoogleraar rechtsgeleerdheid aan de Universiteit Leiden. Hij onderwees Nederlands burgerlijk recht en internationaal privaatrecht. Na de Tweede Wereldoorlog – waarin hij door de Duitse bezetter vanwege zijn joodse afkomst eerst als hoogleraar werd ontslagen en later naar kampen in Westerbork en Theresienstad werd gevoerd – heeft Meijers op verzoek van de Nederlandse overheid gewerkt aan een nieuw burgerlijk wetboek. Dit resulteerde in 1954 in zijn Ontwerp voor een Nieuw Burgerlijk Wetboek .... Tekst, Eerste gedeelte (boek 1-4) ;Toelichting. Meijers overleed te Leiden op 25 juni 1954.
Extent
3.300 drukken (circa); 61 handschriften ; ca. 4 meter wetenschappelijk archief
Abstract in Dutch
Collectie bijeengebracht door Eduard Maurits Meijers (1880-1954), Leids hoogleraar Rechtsgeleerdheid (Nederlands burgerlijk recht, internationaal privaatrecht) 1910-1941, 1946-1950. De collectie bevat: ca. 3.300 gedrukte werken op het gebied van Romeins recht, kerkelijk recht en rechtsgeschiedenis; 61 juridische handschriften, waarvan 8 uit de middeleeuwen, de overige uit de 16-18e eeuw; ca. 4 meter wetenschappelijk archief.
Abstract in English
Collection accumulated by Eduard Maurits Meijers (1880-1954), professor of Law at Leiden University (Dutch civil law and Dutch private law) from 1910 to 1941 and from 1946 to 1950. The collection contains c. 3,300 printed books (on Roman Law, Canon Law and History of Law), 61 legal manuscripts (c. 8 of which are from the Middle Ages) and c. 4 meter archive.
Arrangement
De catalogus van Feenstra (1980) beschrijft de drukken in beknopte vorm volgens de dertien categorieën waarin ze in het huis van Meijers, later ook in het Gravensteen stonden opgesteld, maar ordent ze binnen elke categorie alfabetisch op auteur. Binnen de plaatsingscodes van de drukken correspondeert het romeinse cijfer (vgl. bijv. MEYERS VI E 10) met een van de volgende categorieën: 1. Droit romain. – 2. Droit canonique, droit romain, théologie, universités, histoire de quelques principes juridique. – 3. Histoire du droit italien. – 4. Histoire du droit suisse. – 5. Histoire du droit espagnol. – 6. Histoire du droit français. – 7. Histoire du droit belge et du droit français. – 8. Histoire du droit allemand, du droit autrichien et du droit des pays scandinaves. Droit germanique. – 9. Histoire du droit néerlandais. – 10-11. Histoire du droit des pays de l’Europe de l’Est. – 12. Histoire du droit anglais, du droit écossais, du droit gallois et du droit irlandais. – 13. Ouvrages non-juridiques.
Physical Location
Universiteitsbibliotheek Leiden, Bijzondere Collecties
Other Finding Aids
De handschriften en drukken zijn beschreven in de online catalogus.
Immediate Source of Acquisition
Zowel de boeken als de handschriften zijn in 1956 door de Universiteit Leiden aangekocht van de erven, ten behoeve van de Juridische Faculteit. Informatie over de verwerving bevindt zich in het archief van curatoren (AC4, inv. 1928). Het door de erven aan de Vereniging Vrienden van het Gravensteen, thans Vereniging Vrienden van de Juridische Faculteit geschonken gedeelte van Meijers wetenschappelijk archief is in 1998 via prof.mr. Robert Feenstra aan de Universiteitsbibliotheek Leiden geschonken. In 2001 en 2005 werden hierop aanvullingen ontvangen van de Juridische Faculteit en in 2004 van prof. Robert Feenstra.
Accruals
Mogelijk een aanvulling op het archief.
Bibliography
- Ahsmann, M.J.A.M.,
Bibliotheca E.M. Meijers: een unieke collectie in het Gravensteen te Leiden
, in: Ius Civile 2 (1994) / 1, p. 1-16. - Boeren, P.C., Catalogue des manuscrits des collections d’Ablaing et Meijers. Leiden 1970. (Codices manuscripti, 12)
- DBNL (auteur)
- Feenstra, R. (e.a.), Bibliographie der geschriften van prof.mr. E.M. Meijers, in leven hoogleraar aan de Rijksuniversiteit te Leiden. Leiden 1957.
- Feenstra, R., Catalogue des imprimés de la collection Meijers de la Bibliothèque de l'Université de Leyde. Den Haag 1980.
- Feenstra, R.,
Meijers, Eduard Maurits (1880-1954)
, in: Biografisch Woordenboek van Nederland, dl. 1 (Den Haag 1979). – [ING]. - Fockema Andreae, S.J.,
Eduard Maurits Meijers
, in: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 1953-1955, p. 71-73.
General
Al het materiaal kan worden aangevraagd via de online catalogus. Gebruik voor het archief de tab Special Collections, Uncatalogued materials, Request materials in the Reading Room.
Processing Information
Na aankoop werden de boeken en handschriften overgebracht naar een kamer van het Juridisch Studiecentrum, gevestigd in het Gravensteen. Ze stonden er opgesteld in dertien onderwerpscategorieën, daarbinnen geordend op formaat, volgens het systeem dat Meijers voor zijn eigen bibliotheek had ontworpen. De handschriften zijn beschreven in Boeren (1970) en berusten sindsdien in de Universiteitsbibliotheek onder signatuur MEY 1-61. De drukken zijn beschreven in Feenstra (1980), en inmiddels verwerkt in de Leidse online catalogus. Eind jaren 1990 zijn ze overgebracht naar de Universiteitsbibliotheek. De oude drukken zijn in 2000 gerestaureerd dankzij een subsidie van de Stichting Academisch Erfgoed. Het archief is in 2015 geschoond en geïnventariseerd.
Subject
- Meijers, E. M., 1880-1954 (Person)
- Rijksuniversiteit te Leiden. Faculteit der Rechtsgeleerdheid (Organization)
Geographic
Topical
- Title
- Collection guide of the Eduard Maurits Meijers collection (12e-20e eeuw)
- Subtitle
- Collectie Eduard Maurits Meijers
- Author
- André Bouwman, Anton van der Lem, 2007.
- Date
- 2007
- Language of description
- Dutch; Flemish
- Script of description
- Code for undetermined script
- Language of description note
- Beschrijving is in het Nederlands.
Revision Statements
- 27 May 2020: latest update
Repository Details
Part of the Leiden University Libraries Archives & Collections Repository
Witte Singel 27
Leiden 2311 BG Netherlands
+31 71 527 2857
specialcollections@library.leidenuniv.nl