Skip to main content

Luzac family archive

 Fonds
Identifier: ubl032

Scope and Contents

De uit het bruikleen van 1935 overgebleven papieren uit het familiearchief Luzac omvat naast drukwerk (LUZ 1-4, dat werd overbracht naar de collectie gedrukte werken), correspondentie, manuscripten, en enkele persoonlijke stukken. Ze hebben voor het merendeel betrekking op Johan Luzac (1746-1807).

Dates

  • unknown

Creator

Conditions Governing Use

Regels die van toepassing zijn bij het raadplegen van dit materiaal kunnen worden gevonden op de website van de Universiteitsbibliotheek Leiden.

Biographical / Historical

Etienne Luzac (Franeker, 8 maart 1706 – Leiden, 9 januari 1787) was een zoon van Jean Luzac uit Bergerac. Etienne studeerde theologie te Franeker en reisde in 1723 naar Noordwijk, waar hij in dienst trad van Antoine de la Font, uitgever van de Nouvelles extraordinaires de divers endroits. Vanaf 1738 gaf Etienne Luzac deze krant zelfstandig uit. Vanaf 1770 was Etienne Luzac redacteur en uitgever van de Gazette de Leyde.

Elie Luzac (Noordwijk, 19 oktober 1721 – Leiden, 11 mei 1796) was een rechtsgeleerde, uitgever en boekverkoper. Hij was een neef van Etienne Luzac (1706-1787). Elie Luzac ging in 1735 in de leer bij zijn andere oom, Johan Luzac (1702-1783), die eveneens drukker en boekverkoper was. Zij gaven samen de Bibliothèque impartiale uit. Elie Luzac studeerde rechten te Leiden. Hij werd in 1759 beëdigd als advocaat en werkte tot aan zijn overlijden in 1796 als boekdrukker en boekverkoper. Hij gaf werken uit van onder meer Voltaire, Montesquieu en Rousseau.

Johan Luzac (Leiden, 2 augustus 1746 – Leiden, 12 januari 1807) was hoogleraar Griekse en vaderlandse geschiedenis en beschaafde letteren aan de Leidse universiteit vanaf 1785. In 1775 nam hij van zijn oom Etienne de hoofdredactie van de Gazette de Leyde over, die onder zijn leiding internationale faam verwierf.Op 8 februari 1796 werd hij afgezet als hoogleraar vaderlandse geschiedenis vanwege zijn sympathieën voor de aristocratische partij. Hij nam in maart 1796 bovendien ontslag als hoogleraar Grieks. In 1802 werd hij in zijn ambt hersteld. Johan Luzac stierf in 1807 bij de buskruitamp in Leiden. Zijn zoon Corneille Jean Luzac (1796-1861) was advocaat te Leiden.

Etienne’s zoon Lodewijk Caspar Luzac (Leiden, 1 aug. 1786 – ’s-Gravenhage 18 febr. 1861) studeerde eveneens aan de Leidse Universiteit en promoveerde er op 16 juni 1810. Lodewijk Caspar Luzac werd Secretaris van de Curatoren van de Leidse Universiteit in 1818, maar omdat diens advocaatpraktijk zich uitbreidde werd hem in 1819 op verzoek een eervol ontslag verleend. Hij werd Curator van de Leidse Universiteit in 1841, en bleef dit tot zijn dood in 1861.

Corneille Jean Luzac (Leiden, 13 dec. 1796 – Leiden, 30 aug. 1861), zoon van Johan Luzac en Maria Adriana Geertruyd van Persijn, promoveerde 1820 te Leiden in de rechten; actief als advocaat en rechtsgeleerde.

Jean Luzac (Leiden, 7 febr. 1833 – Meerenberg, 6 mei 1868), zoon van Corneille Jean, promoveerde 1855 te Leiden in de rechten; actief als advocaat; sinds 1860 Secretaris van Curatoren van de Leidse Universiteit.

Extent

39 nummers

Language of Materials

Undetermined

Abstract

Stukken en correspondentie uit het archief van de familie Luzac, vooral betreffende Johan Luzac (1746-1807), jurist, journalist, Leids hoogleraar Grieks en vaderlandse geschiedenis 1785-1796 en vaderlandse geschiedenis en beschaafde letteren 1802-1807.

Abstract

Files and correspondence from the archive of the Luzac family, particularly on Johan Luzac (1746-1809), lawyer, journalist and professor of Greek and Dutch history at Leiden University from 1785 to 1796 en Dutch history and literature from 1802-1807.

Physical Location

Universiteitsbibliotheek Leiden, Bijzondere Collecties

Other Finding Aids

De belangrijkste toegang tot de collectie wordt gevormd door onderstaande inventaris. De brieven uit de collectie zijn toegankelijk via de Leidse brievencatalogus.

Immediate Source of Acquisition

Een gedeelte van het archief dat in 1935 vanuit de familie Luzac in bruikleen was afgestaan is in 1975 aangekocht.

Accruals

Er worden geen toekomstige aanvullingen verwacht.

Related Materials

De Universiteitsbibliotheek heeft in 1811 gedrukte werken (deels geannoteerd) uit de bibliotheek van Jean Luzac gekocht. Informatie over deze verwerving bevindt zich in het bibliotheekarchief (BA1, inv. C 24: 22; inv.nr. C 42: 22.c).

Na de dood van Lodewijk Casper Luzac schonk diens weduwe S.L. du Rieu in 1861 een groot aantal manuscripten, hoofdzakelijk van de Leidse hoogleraar Grieks en vaderlandse geschiedenis L.C. Valckenaer (1715-1785) van wie L.C. Luzac een achterneef was (BPL 336-591). In 1872 werden de boeken en autografen van L.C. Luzac geveild, waaruit de Universiteitsbibliotheek een de brieven aan Elie en Jean Luzac als redacteurs van de Gazette de Leyde aankocht (BPL 1008). In dat jaar schonken de erven tevens diverse manuscripten, meest collegedictaten van Luzacs eigen hand aan de Universiteitsbibliotheek (BPL 977-995), alsmede een groot aantal pamfletten, politieke traktaten en tijdschriften, waarover het bibliotheekarchief nadere informatie bevat (BA1, inv.nr. C34-39, L 15). Na de dood van Luzacs weduwe schonken de erven in 1877 nogmaals manuscripten uit zijn bibliotheek, ditmaal papieren afkomstig van J. Valckenaer (1759-1821) op juridisch en staatkundig gebied (BPL 1016-1043). Onder signatuur BPL 2926 berusten 65 brieven aan L.C. Luzac en enige personalia.

Related Materials

Zie ook de Collectie L.C. Luzac.

Separated Materials

Een gedeelte van het in 1935 in bruikleen gegeven archief bevindt zich op het Gemeentearchief Leiden. Vgl. Lulofs (1997).

Bibliography

  • Album Scholasticum Academiae Lugduno-Batavae MDLXXV-MCMXL. Leiden 1941, p. 100.
  • Bibliotheca Luzaciana, sive Catalogus librorum, quos in suos usus comparavit [...] Joannes Luzac [...], quorum omnium publica fiet distractio die 6 Maji 1811. Lugd. Batav. 1811.
  • Bots, H. en J. Schillings (ed.), Lettres d’Elie Luzac à Jean Henri Samuel Formey. Regard sur les coulisses de la librairie hollandaise du XVIIIe siècle. Parijs 2002.
  • Evers, K., Kasten vullen. Karin Evers in gesprek met Pieter Obbema bij zijn afscheid als conservator Westerse handschriften. Catalogus. Leiden 1996, p. 92-93.
  • Catalogue de la collection précieuse d’autographes, de quelques manuscrits historiques, albums, etc., delaissée par Mr. Louis Caspar Luzac, ... : autographes français, américains, anglais, etc. ... / La vente se fera à Amsterdam, vendredi le 20 décembre 1872, par les libraires Frederik Muller et Frères van der Hoek. Amsterdam 1872.
  • Catalogue de la très-belle bibliothèque formée et délaissée par Mr. Louis Caspar Luzac ... (droit public, histoire et littérature française et hollandaise, classiques grecs et latins, livres curieux, portraits, tableaux anciens.) : la vente se fera le 3 Juin 1872 ... à Leide, dans la maison du défunt, Rapenburg 4. 872 (122.), par les libraires Van der Hoek, Frères, et Frederik Muller. Leide 1872.
  • Laursen, J.Ch. en J. van der Zande (eds.), Early French and German defenses of freedom of the press. Elie Luzac's "Essay on freedom of expression" (1749) and Carl Friedrich Bahrdt's "On freedom of the press and its limits" (1787) in English translation, Leiden 2003 (Brill's studies in intellectual history, 113).
  • Lulofs, M., Inventaris van het familiearchief (Siegenbeek) Van Heukelom, (1514) 1610-1928. Archiefbescheiden afkomstig van de families (Siegenbeek) Van Heukelom, Luzac – met het archief van de Gazette de Leyde – Siegenbeek en Valckenaer, alsmede van de families Van Putten, Van Geuns, Stadnitski, Hubrecht, Prouningh van Deventer en Van Kessel (de Bye). Leiden 1997. (Leidse inventarissen, 11)
  • Ramaer, J.C. Luzac (Mr. Lodewijk Caspar), in: Nieuw Nederlands Bibliografisch Woordenboek, dl. 9 (Leiden 1933), k. 627-630.
  • Rieu, W.N. du, Jean Luzac, in: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 1872, p. 239-244. - [DBNL]
  • Slijper, E., Luzac (Corneille Jean), in: Nieuw Nederlands Bibliografisch Woordenboek, dl. 1 (Leiden 1911), k. 1287.
  • Slijper, E., Luzac (Mr. Elie), in: Nieuw Nederlands Bibliografisch Woordenboek, dl. 1 (Leiden 1911), k. 1287-1294.
  • Slijper, E., Luzac (Etienne), in: Nieuw Nederlands Bibliografisch Woordenboek, dl. 1 (Leiden 1911), k. 1290.
  • Slijper, E., Luzac (Jean, Jo(h)an), in: Nieuw Nederlands Bibliografisch Woordenboek, dl. 1 (Leiden 1911), k. 1290-1294.
  • Slijper, E., Luzac (Jean) (2), in: Nieuw Nederlands Bibliografisch Woordenboek, dl. 1 (Leiden 1911), k. 1294.
  • Tieboel Siegenbeek, D., Corneille Jean Luzac, in: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 1862, p. 290-297. - [DBNL]
  • Vliet, R. van, Elie Luzac (1721-1796). Boekverkoper van de Verlichting. Nijmegen 2005.
  • Velema, W.R.E., Enlightment and conservatism in the Dutch Republic. The political thought of Elie Luzac (1721-1796), Assen/Maastricht 1993.
  • Vreede, G.W., Lodewijk Casper Luzac, in: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 1862, p. 157-232. - [DBNL]
  • Water, J.W. te, Jean Luzac, in: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 1807, p. 8-11. - [DBNL]

General

Het materiaal in deze collectie kan worden aangevraagd op de Leeszaal Bijzondere Collecties.

Processing Information

Na aankoop in 1975 zijn de papieren geordend. Van de getypte inventaris is hieronder een elektronische versie opgenomen.

Title
Collection guide of the Luzac family archive
Subtitle
Archief van de familie Luzac
Author
Dr. André Bouwman, 2006
Date
2006
Language of description
Dutch; Flemish
Script of description
Code for undetermined script
Language of description note
Beschrijving is in het Nederlands.

Revision Statements

  • 5 September 2014: latest update

Repository Details

Part of the Leiden University Libraries Archives & Collections Repository

Contact:
Witte Singel 27
Leiden 2311 BG Netherlands
+31 71 527 2857