De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde (in 1766 te Leiden gesticht) stelt zich ten doel de beoefening van de schone letteren en de studie van de Nederlandse taal- en letterkunde, geschied- en oudheidkunde in hun onderlinge samenhang te bevorderen (Wet, artikel 1). De vereniging tracht dat doel te bereiken door: het houden van letterkundige en wetenschappelijke bijeenkomsten; het uitgeven van werken en geschriften of de geldelijke ondersteuning daarvan; het toekennen van prijzen; het instandhouden en uitbreiden van haar bibliotheek (Wet, artikel 2). De ca. 1500 leden van de Maatschappij zijn op een van bovengenoemde terreinen actief. Op de jaarvergadering wordt het bestuur benoemd, wordt – aan de hand van vooraf verspreide jaarstukken – door bestuur, commissies, werkgroepen en afdelingen verslag gedaan van de activiteiten in het afgelopen werkjaar, en vinden prijsuitreikingen plaats. De verslagen worden door de jaarvergadering goedgekeurd en vervolgens gepubliceerd in het Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde.

De activiteiten van bestuur, commissie, werkgroepen en afdelingen zijn geregeld in de Wet van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde (laatste versie: 2003) en worden vastgelegd in de jaarboeken. Deze jaarboeken bevatten ook de levensberichten van gestorven leden, een rijke bron van biografische informatie. Voor een historische schets van twee eeuwen Maatschappij zie Kossmann (1966) en Gedenkboek (1966).