Het geboortejaar van de bibliotheek van de Universiteit Leiden wordt gesteld op 1587, het jaar waarin de verbouwing van de gewelfkamer in het Academiegebouw tot bibliotheekruimte gereedkwam. Twee jaar eerder hadden curatoren Janus Dousa benoemd tot eerste bibliothecaris. De eerste officiële aanwinst dateert al van 1575, toen prins Willem van Oranje de door Plantijn gedrukte 8-delige polyglotbijbel ten geschenke gaf aan de net opgerichte academie. In 1595 verhuisde de bibliotheek naar de overkant van het Rapenburg en betrok de bovenverdieping van de grondig verbouwde Faliede Begijnkerk. Bij die gelegenheid werd ook de eerste bibliotheekcatalogus gepubliceerd, de Nomenclator autorum omnium, quorum libri vel manuscriptae, vel typis expressi exstant in Bibliotheca Academiae Lugduno-Batavae. De folianten waren geordend per vakgebied vastgeketend in open boekenkasten die ook als lessenaars dienden; de kleinere formaten waren in gesloten kasten geplaatst. Op deze locatie zou de bibliotheek bijna drie eeuwen gevestigd blijven, hoewel ze diverse verbouwingen en uitbreidingen onderging. In 1983 verhuisde de bibliotheek naar een nieuw gebouw aan de Witte Singel. Een uitvoerig en rijk geïllustreerd historisch overzicht van de Leidse universiteitsbibliotheek geeft Berkvens-Stevelinck (2001).