Skip to main content

Frans Kellendonk archive (MNL)

 Fonds
Identifier: ubl106

Scope and Contents

Het archief bestond oorspronkelijk uit alle literaire bescheiden (drukproeven, kopij, varianten, schetsen, schema’s, aantekeningen) aangetroffen in de woning van de schrijver. Na het overlijden van Kellendonk zijn die zoals aangetroffen in mappen geborgen door Jan Duyx en Ernst Braches.



Het Kellendonkarchief zoals het in 2006 in de UB Leiden werd ontvangen, bevat enerzijds minder stukken dan voorheen: negen dossiers betreffende Mystiek Lichaam zijn door de Stichting Frans Kellendonk Fonds in 2005 verkocht aan het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen die deze vervolgens aan het Letterkundig Museum heeft geschonken, als onderdeel van het jubileumgeschenk. Anderzijds zijn toegevoegd: persoonlijke stukken uit de nalatenschap (inv. 154-192), een compleet documentair overzicht van Kellendonks inmiddels verspreide bibliotheek (inv. 134-135), een selectie daaruit van ruim honderd meest geannoteerde boeken (inv. 142-153). Aan het archief is toegevoegd een collectie van tijdens het leven van Kellendonk verschenen werk (inv. 131-132, 139-140). Bij die collectie zijn gevoegd schenkingen van Dr. Ir. D. Goense, het schoolblad Inkijk (publ. 214-215) en Wij67 (publ. 218) en van dhr. M. Asscher de ‘onvindbare’ tweede druk van Namen en gezichten (publ. 311.B). In 2017 werden toegevoegd vier brieven van Kellendonk aan Matthijs Westerhout (zie inv. 191) en een exemplaar van het tijdschrift Heute Abend met daarin ‘Uw horoscoop’ (zie inv. 131; publ. 250 bis.A).

Dates

  • Creation: Bulk 1971-1991

Language of Materials

Nederlands, Engels

Conditions Governing Access

Inzage van de collectie is onderhevig aan beperkingen. Het materiaal in rubrieken A-H kan beschikbaar worden gesteld voor wetenschappelijk onderwijs en onderzoek nadat gebruikers daartoe een schriftelijk verzoek hebben gericht aan de Directeur van de Universiteitsbibliotheek Leiden, tevens Bibliothecaris van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Het raadplegen van persoonlijke stukken in rubriek I, het maken van reproducties van archiefbescheiden en het publiceren van geschriften uit het archief kan uitsluitend worden toegestaan na schriftelijke toestemming van de Stichting Frans Kellendonk Fonds. Gelieve steeds vooraf te overleggen met de conservator Westerse handschriften.

Conditions Governing Use

Regels die van toepassing zijn bij het raadplegen van dit materiaal kunnen worden gevonden op de website van de Universiteitsbibliotheek Leiden.

Biographical / Historical

Frans Kellendonk studeerde Engels in Nijmegen, Birmingham en Londen, en promoveerde in 1978 op John & Richard Marriott, The History of a Seventeenth-century Publishing House. Een jaar eerder debuteerde hij als literair auteur met zijn verhalenbundel Bouwval (1977), waarvoor hij de Anton Wachterprijs ontving. In de jaren daarna volgden onder meer De nietsnut (1979), Letter en geest (1982) – dat zich afspeelt in de Leidse universiteitsbibliotheek, waar Kellendonk enkele maanden als vakreferent Engels had gewerkt – en zijn hoofdwerk Mystiek lichaam (1986). In 1987 was hij gastschrijver aan de Leidse universiteit. In dat kader gaf hij enkele Albert Verwey-lezingen over het mystieke dichtwerk van Vondel. In datzelfde jaar werd zijn roman Mystiek lichaam bekroond met de Bordewijkprijs. Kellendonk was sinds 1979 lid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Hij overleed op 39-jarige leeftijd aan aids. Volgens zijn nagelaten aanwijzingen werd in 1992 Het complete werk uitgegeven.

Met een groot vormtechnisch vermogen creëert Kellendonk in zijn romans en verhalen een literaire werkelijkheid die enerzijds – als 'werkelijkheid' – lezers boeit, overtuigt (èn verwart) maar die anderzijds ook zelf – als 'literaire constructie' – wordt gethematiseerd en geproblematiseerd. Tevens was Kellendonk een voortreffelijk vertaler (zijn vertalingen van werk van o.a. Henry James, Emily Brontë, Wyndham Lewis, Joseph Brodsky zijn befaamd) en een scherpzinnig essayist.

Kellendonk bestemde de opbrengst van zijn nalatenschap en royalties voor de instelling van een literaire prijs, waarmee onafhankelijk en strijdbaar schrijverschap zou worden bekroond. De hiertoe opgerichte Stichting Frans Kellendonk Fonds heeft de uitreiking van de driejaarlijkse literaire prijs in 1992 toevertrouwd aan de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Winnaars tot nu toe zijn Kristien Hemmerechts (1993), Benno Barnard (1996), Dirk van Weelden (1999), Henk van Woerden (2003) en Piet Gerbrandy (2005). Bovendien is de naam van Frans Kellendonk verbonden aan de jaarlijkse Kellendonk-lezing, die wordt georganiseerd door de Nijmeegse Radboud Universiteit. Deze lezing is in het verleden onder meer gehouden door Oek de Jong, Bas Heijne, Patricia de Martelaere, Thomas Rosenboom en Joost Zwagerman.

Extent

192 nummers (Ca. 2 meter archief en ca. 2 meter geannoteerde boeken.)

Abstract in Dutch

Literair archief en persoonlijke stukken van Frans Kellendonk (1951-1990), literair auteur, vertaler en anglist. Tevens ca. 2 meter met geannoteerde drukken uit het bezit van Kellendonk, waaraan toegevoegd 15 ringbanden met fotokopieën van de titelpagina's van de boeken uit Kellendonks bibliotheek, vervaardigd na zijn overlijden, alsmede een collectie van tijdens het leven van Kellendonk verschenen werk.

Abstract in English

Literary archive and personal papers from the author Frans Kellendonk (1951-1990), literary author, translator and anglicist. Also included are: c. 2 metres of annotated books from Kellendonk’s library, 15 ring binders containing photocopies of the titlepages of the books from his library, made after his death, and a collection of work published during Kellendonk’s life.

Arrangement

De thans geldende nummers zijn verdeeld over de volgende rubrieken:

A. Stukken betreffende gepubliceerde romans, gebundelde verhalen en essays (1-48)

B. Stukken betreffende ongebundelde literaire publicaties (49-62)

C. Stukken betreffende gepubliceerde vertalingen (63-87)

D. Ongepubliceerd werk (88-110)

E. Stukken betreffende academische activiteiten (111-123)

F. Stukken over Kellendonk, zijn werk, bibliotheek en archief (124-138)

G. Boekpublicaties (139-141)

H. Boeken uit Kellendonks bibliotheek (140-153)

I. Persoonlijke stukken (154-192)

Voor rubrieken A-C geldt dat per literair ‘project’ het meest recente materiaal steeds het eerst is beschreven: drukproef vóór kopij, kopij vóór varianten en schetsen, maar ook: materiaal van verzamelbundels vóór de documenten van de aanvankelijk afzonderlijk verschenen bijdragen. Herhaaldelijk gebruikt Kellendonk immers oudere stukken opnieuw bij heruitgave of publicatie van verzamelbundels. Deze recycling van materiaal is goed te volgen bij zijn columns over Bordewijk in Folia civitatis (knipsels: inv. 151): de doorslagen van de kopij gebruikte Kellendonk voor een bewerking tot de zelfstandige publicatie Het werk van de achtste dag (inv. 38), waarvan het typocript op zijn beurt weer is verwerkt in de kopij van De veren van de zwaan. Essays (inv. 37-38).

De inventaris van het archief is samen met het overzicht van het gepubliceerde werk van Frans Kellendonk inmiddels ook in gedrukte vorm verschenen (Bouwman en Braches 2008). In deze elektronische inventaris werd daarom voor bibliografische gegevens volstaan met verwijzingen naar het betreffende nummer in het gedrukte bibliografische overzicht.

De naam Frans Kellendonk is in de beschrijvingen meestal afgekort tot FK. Waar de auteur voor zijn kopij gebruik heeft gemaakt van door de uitgeverij beschikbaar gesteld en met haar naam bedrukt kopijpapier (voor typoscripten met doorslagen) is dat steeds aangegeven, bijvoorbeeld: ‘Kopij (papier Meulenhoff). Typoscript’. Titels van varianten en schetsen en van jeugdwerk zijn steeds weergegeven tussen enkele aanhalingstekens, inclusief aangetroffen onderstrepingen en kapitalen. Waar titels ontbreken (bij schetsen en aantekeningen), werden vaak ter identificatie de beginwoorden geciteerd, tussen dubbele aanhalingstekens en voorafgegaan door de afkorting inc. (incipit). Vierkante haken zijn gebruikt voor gegevens die op de stukken zelf ontbreken maar uit andere bronnen stammen of het resultaat zijn van interpretatie. Bij foliëringen en pagineringen geven ze aan dat de nummeringen niet afkomstig zijn van FK maar van de archiefbewerkers; vgl. ‘fol. 1-23’ en ‘fol. [1-23]’. Waar nummering ontbreekt (en niet alsnog is aangebracht), werd gekozen voor de formulering ‘1 fol.’, ‘2 fol.’ etc.

Physical Location

Universiteitsbibliotheek Leiden, Bijzondere Collecties

Other Finding Aids

Een nadere toegang is Bouwman & Braches 2008. Hierin ook een bijlage met de Kellendonkdossiers berustend in het Letterkundig Museum te Den Haag en een overzicht van Kellendonks gepubliceerde werk 1963-1990.

Immediate Source of Acquisition

Door de Stichting Frans Kellendonk Fonds als langdurige bruikleen overgedragen aan de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, volgens de bepalingen van de beheersovereenkomst getekend 19 en 27 september 2006. Enkele stukken zijn later aan het archief toegevoegd.

Accruals

Er worden geen toekomstige aanvullingen verwacht.

Separated Materials

Enkele belangrijke literaire documenten van Frans Kellendonk, zoals de manuscripten van de verhalenbundel Bouwval en de roman Mystiek lichaam, maken deel uit van de collectie van het Letterkundig Museum in Den Haag.

Bibliography

  • Altena, P., Sprekend!! Lezingen over het leven en werk van Frans Kellendonk (1951-1990). Nijmegen 2006.
  • Boon, T., Het koppige hoofd dat niet wilde scheuren. Over Frans Kellendonk. Amsterdam 1998.
  • Bouwman, A., Het Kellendonk-archief. Inventaris. Met een overzicht van Frans Kellendonks gepubliceerde werk 1963-1990 door E. Braches. Leiden 2008. (Kleine publicaties van de Leidse Universiteit, 78)
  • Cloet, C. de (e.a.), ‘Oprecht veinzen’. Over Frans Kellendonk. Amsterdam 1998. (Schrijversprentenboek, 43).
  • DBNL (auteur)
  • Kellendonk, F., Het complete werk. Amsterdam 1992.
  • Kellendonk, F., De romans. Amsterdam 2006.
  • Kellendonk, F., De brieven. Samengesteld, ingeleid en geannoteerd door O. de Jong en J. Goedegebuure. Amsterdam 2015.

General

Het materiaal in deze collectie kan worden aangevraagd op de Leeszaal Bijzondere Collecties (zie ook onder Conditions Governing Access).

Processing Information

In 1994 zijn de archiefdossiers in opdracht van de Stichting Frans Kellendonk Fonds beschreven door Tijn Boon in een 138 nummers omvattende inventaris (inv. 136). De aanzienlijke bestandsmutaties gevoegd bij de constatering dat de dossiers in de tweede helft van Boons inventaris ontoereikend beschreven waren, hebben geleid tot het besluit om het materiaal volgens een nieuwe rubrieksindeling te rangschikken en te beschrijven. Deze nieuwe inventaris omvat 192 nummers.

Hoewel de samenstelling van de literaire dossiers in beginsel ongewijzigd is gebleven, zijn de beschrijvingen ervan volgens aangepast model bewerkt, en op basis van autopsie gecorrigeerd en aangevuld; ook hun onderlinge volgorde is nieuw. Hierbij is dankbaar geprofiteerd van het waardevolle beschrijvingswerk van Tijn Boon. De personalia (zoals jeugdfoto’s; tekeningen, verhalen, gedichten en rapporten uit de schooltijd; stukken uit de studententijd; correspondentie, contracten, foto’s en drukwerk uit latere jaren) waren grotendeel ongeordend en zijn tot dossiers gerangschikt.

Title
Collection guide of the Frans Kellendonk archive (MNL) (1971-1991)
Subtitle
Archief van Frans Kellendonk (MNL)
Author
André Bouwman, 2007, 2008
Date
2008
Language of description
Dutch; Flemish
Script of description
Code for undetermined script
Language of description note
Beschrijving is in het Nederlands.

Revision Statements

  • 27 May 2020: latest update

Repository Details

Part of the Leiden University Libraries Archives & Collections Repository

Contact:
Witte Singel 27
Leiden 2311 BG Netherlands
+31 71 527 2857