Scope and Contents
De collectie is onderdeel van de Bibliotheek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde sinds 1876 als langdurig bruikleen ondergebracht in de Universiteitsbibliotheek Leiden. Samen met de boeken en handschriften aangekocht op de veiling van de bibliotheek van J.J. Schultens (1781) behoort de schenking van Alewijn tot de eerste grote aanwinsten die de Maatschappij in de jaren 1780 voor haar nog prille bibliotheek verwierf. Onder de handschriften bevinden zich twee belangrijke verzamelhandschriften met Middelnederlandse epiek: het Ferguuthandschrift (LTK 191) en het Waleweinhandschrift (LTK 195). Tot de gedrukte werken behoren tien incunabelen – onder meer het enige bekende exemplaar van Die vier uterste, in 1479 door Gheraert Leeu te Gouda op de pers gelegd (ex. 1497 E 7) – en tien postincunabelen.
Dates
- 1477-1713
Language of Materials
Nederlands; enkele stukken in Latijn, Frans en Duits
Conditions Governing Use
Regels die van toepassing zijn bij het raadplegen van dit materiaal kunnen worden gevonden op de website van de Universiteitsbibliotheek Leiden.
Biographical / Historical
Zacharias Henric Alewijn (1742-1788) stamde uit een vermogende Amsterdamse regentenfamilie. Hij studeerde rechten in Utrecht en vervulde sinds 1768 verschillende ambten in het bestuur en de rechtspraak van zijn geboortestad. Al in zijn studententijd beoefende hij de Nederlandse dichtkunst; later raakt hij ook geïnteresseerd in de oudere taalfasen van het Nederlands. Hij beschikte over voldoende financiële middelen om zeldzame handschriften en oude drukken aan te schaffen. Alewijn was een actief lid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden, die hij in 1766 mee had helpen oprichten. Hij schreef verschillende taalkundige bijdragen voor de eerste serie Werken van de Maetschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden (1772-1788). Alewijn overleed in 1788.
Extent
25 middeleeuwse handschriften en 31 oude drukken
Abstract
Middeleeuwse handschriften (25 banden) en oude drukken (31 banden), meest met Middelnederlandse teksten, verzameld door de Amsterdamse regent en taalkundige Z.H. Alewijn. De collectie werd in 1788 gelegateerd aan de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde.
Abstract
Medieval manuscripts (25 volumes) and printed books (31 volumes), mostly containing Middle Dutch texts, collected by Z.H. Alewijn, an Amsterdam magistrate and philologist. The collection was bequeathed to the Maatschappij der Nederlandse Letterkunde (Society of Dutch Literature) in 1788.
Physical Location
Universiteitsbibliotheek Leiden, Bijzondere Collecties
Other Finding Aids
Itembeschrijvingen van de handschriften en drukken zijn opgenomen in de online catalogus (tab Special Collections). Gebruik de bovengenoemde signaturen als zoekterm.
Custodial History
Een deel van zijn oude drukken en handschriften kocht Alewijn in 1779 op de veiling van de bibliotheek van Balthazar Huydecoper (1695-1778).
Immediate Source of Acquisition
De collectie werd in 1788, bij het overlijden van Alewijn, gelegateerd aan de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde; vgl. de Handelingen van de Maatschappij 1788.
Accruals
Er worden geen toekomstige aanvullingen verwacht.
Bibliography
- Bouwman, A.Th., Het legaat-Alewijn , in: B. Dongelmans & al. (eds.), Dierbaar magazijn. De bibliotheek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Amsterdam 1995, pp. 25-26, 185-186.
- DBNL (Alewijn, Z.H.).
- Biografisch portaal van Nederland (Alewijn, Z.H.).
- Handelingen van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leyden 1788, pp. 7-8.
- Catalogus van de boekerij van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde, 1793. Manuscript (LTK 979).
- Handelingen van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leyden 1789, pp. 9-10.
- Hofmann von Fallersleben, H., Catalogus der handschriften van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde, 1821. Manuscript (LTK 980).
- Nieuw Nederlandsch Biographisch Woordenboek, dl. 4 ( Leiden 1918), k. 33-34.
- Tydeman, H.W. & J.T. Bodel Nijenhuis, Catalogus der bibliotheek van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden. Leiden 1829.
General
Het materiaal kan worden aangevraagd en geraadpleegd in de Leeszaal Bijzondere Collecties.
Processing Information
In de Handelingen van de Maatschappij 1789 werden twee lijsten afgedrukt, zonder signaturen. De eerste lijst met Gelegateerde manuscripten telde 26 items, de tweede lijst met Gelegateerde (meest oude) gedrukte boeken telde 39 items. Eén handschrift en acht drukken vermeld op deze lijsten ontbreken in de eerste gedrukte catalogus van de bibliotheek van de Maatschappij (Tydeman & Bodel Nijenhuis 1829). De overige handschriften en drukken zijn verspreid geraakt in de bibliotheek van de Maatschappij.
Bouwman 1995 identificeert de werken, met opgave van de huidige signatuur of de laatste bibliotheekcatalogus van de Maatschappij waarin ze vermeld zijn (p. 186, noot 6).
1. HANDSCHRIFTEN
In folio ─ [1]. LTK 318. ─ [2]. LTK 539. ─ [3] ’s-Gravenhage, KB, 129 A 11. ─ [4]. LTK 168. ─ [5]. LTK 244. ─ [6]. LTK 847. ─ [7]. LTK 191. ─ [8]. LTK 195. ─ [9]. LTK 537. ─ [10]. LTK 575. ─ [11]. LTK 576.
In quarto ─ [12]. LTK 312. ─ [13]. LTK 827. ─ [14]. LTK 250. ─ [15]. LTK 265. ─ [16]. LTK 266. ─ [17]. LTK 339 + 1497 E 7 (= CA 1315). ─ [18]. LTK 258. ─ [19]. LTK 330
In octavo etc. ─ [20]. LTK 239. ─ [21]. LTK 205. ─ [22]. LTK 294. ─ [23]. LTK 322. ─ [24]. LTK 291. ─ [25]. LTK 297. ─ [26]. LTK 310
2. DRUKKEN
In folio ─ [1]. 1498 B 2 (= CA 1343). ─ [2]. 1498 B 4 (= NK 482). ─ [3]. 1497 B 12 (= CA 258). ─ [4]. Cat. 1793, p. 5 (= CA 290). ─ [5]. 1498 B 17 (= CA 1479). ─ [6]. 1497 B 13 (= NK 2208). ─ [7]. 1497 B 14 (= NK 526; e.a.). ─ [8]. ─ Cat. 1793, p. 3 (= NK 1407). ─ [9]. 1498 B 1 (= CA 1756 vol. I, CA 1755 vol. II). ─ [10]. 1498 A 2 (s.l.: s.n., 1551) 11]. 1195 A 14 (Gent: wed. G. van Salenson). ─ [12]. 1498 B 14 (s.l.: s.n). ─ [13]. 1498 B 13 (= NK 883). ─ [14]. 1116 B 22 (Antwerpen: S. Cock). ─ [15]. 1133 A 7-9 (Ulm: D. Bartholomaeus, 1727-1728)
In quarto ─ [16]. 1494 C 35 ? (: Z. Heyns). ─ [17]. 1497 D 40 (= NK 1241). ─ [18]. ─ Cat. 1793, p. 17. ─ [19]. 1203 B 6 ? (: P. vander Eyk). ─ [20]. 1147 A 15 (Leiden: W. van Rijnenburch, 1650). ─ [21]. ─ Cat. 1793, p. 2. ─ [22]. 1116 C 19 (Oxford: Sheldonian Theatre, 1692). ─ [23]. 1212 A 43 (Amsterdam: Jansonius-van Waesberge, 1684). ─ [24]. ─ Cat.1829, p. 134-6.
In octavo ─ [25]. Cat. 1793, p. 5 (ed. 1578 onbekend. ─ [26]. 1497 E 5 (= CA 1627). ─ [27]. 1197 F 2 ? (Utrecht]. H. van Borculo). ─ [28]. 1202 H 18 (Amsterdam: A. Verschout). ─ [29]. 1498 F 26 (= NK 4170; e.a.). ─ [30]. 1497 G 41 (= NK 3895; e.a.). ─ [31]. ─ Cat. 1793, p. 15. ─ [32]. 1499 F 5 (Antwerpen: H. Verdussen). ─ [33]. 1498 F 3 (= CA 550). ─ [34]. 1498 F 4 (= CA 551). ─ [35]. 1498 G 8-11 (= NK 380). ─ [36]. ─ Cat. 1793, p. 2. ─ [37]. 1497 G 43 (= CA 1111) + LTK 314. ─ [38]. 1498 E 15 (Basel: s.n., 1571). ─ [39]. 1162 G 14 (Hannover: N. Förster, 1713)
- Alewijn, Z. H., 1742-1788
- Dutch language Subject Source: Fast
- Dutch literature Subject Source: Fast
- Incunabula Subject Source: Aat
- Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden
- Manuscripts Subject Source: Aat
- Netherlands Subject Source: Tgn
- Title
- Collection guide of the Zacharias Henric Alewijn collection (MNL) (1477-1713)
- Subtitle
- Collectie Zacharias Henric Alewijn (MNL)
- Author
- André Bouwman, 2012
- Date
- 2012
- Language of description
- Dutch; Flemish
- Script of description
- Code for undetermined script
- Language of description note
- Beschrijving is in het Nederlands.
Revision Statements
- 28 December 2012: latest update
Repository Details
Part of the Leiden University Libraries Archives & Collections Repository
Witte Singel 27
Leiden 2311 BG Netherlands
+31 71 527 2857
specialcollections@library.leidenuniv.nl