Scope and Contents
De collectie is onderdeel van de ubl056 Bibliotheek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde (sinds 1876 als langdurig bruikleen ondergebracht in de Universiteitsbibliotheek Leiden).
Dates
- Creation: 1849-1916
Creator
Language of Materials
Verschillende talen, waaronder Nederlands, Duits, Engels en Latijn.
Conditions Governing Use
Regels die van toepassing zijn bij het raadplegen van dit materiaal kunnen worden gevonden op de website van de Universiteitsbibliotheek Leiden.
De originelen zijn slechts bij uitzondering en na voorafgaande toestemming van de conservator raadpleegbaar.
Biographical / Historical
François Haverschmidt werd in 1835 geboren als de zoon van de Leeuwarder apotheker en wijnkoper Nicolaas Theodorus HaverSchmidt en zijn vrouw Geeske Bekius. Hij studeerde van 1852 tot 1858 theologie in Leiden en na zijn studie werd hij predikant in Foudgum en Raard (1859-1862), later in Den Helder (1862-1864) en tenslotte in Schiedam (1864-1894). Naast predikant was Haverschmidt ook dichter en schrijver en publiceerde hij zijn poëzie onder de naam Piet Paaltjens. Op veertienjarige leeftijd schreef hij de satirische werken Barend Krul, grotesk-komisch gedicht in vier zangen en een jaar later Leven en sterven van Jelle Gal. Zijn ervaringen tijdens een verblijf in Delft in 1851 beschreef hij in een reisverhaal. Haverschmidt debuteerde in de Leidse Studenten-Almanak (1856-1859) met de Bloemlezing uit de dichterlijke nalatenschap van Piet Paaltjens
. Zijn bekendste werken zijn Snikken en grimlachjes (1867) en Familie en kennissen (1876). Haverschmidt was een zwaarmoedig man en kende depressieve perioden. In 1894 pleegde hij zelfmoord.
Extent
1.5 meter handschriften, brieven en documenten en 230 gedrukte werken
Abstract in English
Gedrukte werken, handschriften, brieven, documenten en tekeningen van, door en over François Haverschmidt, predikant en letterkundige (pseud. Piet Paaltjens).
Abstract
Printed works, manuscripts, letters, documents and drawings of, by and about François Haverschmidt, preacher and writer (pseud Piet Paaltjens).
Physical Location
Universiteitsbibliotheek Leiden, Bijzondere Collecties
Other Finding Aids
De afzonderlijke itembeschrijvingen zijn opgenomen in de online catalogus (tab Special Collections). Gebruik de genoemde signaturen als zoekterm.
Immediate Source of Acquisition
De collectie werd in 1930-1931 grotendeels door de erven geschonken aan de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde (o.a. LTK 1805-1818 en 1866). Een ander deel is afkomstig uit het legaat van Johannes Dyserinck (1912), dat toen reeds in de collectie was opgenomen (o.a. 1503 A 7, 1503 A 13, 1503 A 14, 1503 A 16, 1503 C 20 en 1503 C 35). Een aanvulling werd in 1991 aangekocht (LTK 2197-2200).
Accruals
Er worden geen toekomstige aanvullingen verwacht.
Existence and Location of Copies
De collectie is digitaal beschikbaar via links bij deze collectiebeschrijving (zie hierboven Inhoud en samenstelling) en via itembeschrijvingen in de catalogus. Voor een totaaloverzicht van de digitale collectie binnen de catalogus klik hier. Met vervolgacties kunt u dan verder inperken, via filteropties (Refine My Results) of Advanced Search.
Separated Materials
Het Letterkundig Museum in Den Haag beheert een collectie brieven van en aan Haverschmidt onder signaturen H 000368 1 en H 000368 2.
Bibliography
- Breugelmans, R. en K. Thomassen,
Snikken en grimlachjes: Piet Paaltjens in de universiteitsbibliotheek
, in: Boek & Byte (januari 1994). - DBNL (Haverschmidt, F.)
- Handelingen en mededeelingen van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden, over het jaar 1912-1913. Leiden 1913, p. 67-72. – (O.m. legaat Dyserinck)
- Handelingen van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden en levensberichten harer afgestorven medeleden voor 1930-1931. Leiden 1931, p. 40- 47. – (O.m. geschenk Wed. F. Haverschmidt Jr.)
- Handelingen van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden en levensberichten harer afgestorven medeleden voor 1932-1933. Leiden 1933, p. 99. – (O.m. geschenk Wed. F. Haverschmidt Jr.)
- Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden, 1991. Leiden 1992 p. 208. – (O.m. geschenk Mevr. W. Neurdenberg-Haverschmidt).
- Zonneveld, P. van
"Lieve 'k ben niet meer in 't aardsche". Handschriften van negentiende-eeuwse literatoren
. In: Dierbaar magazijn, p. 87-94, 192.
Processing Information
In 1984-1990 is een groot deel van de brieven in deze collectie beschreven ten behoeve van de online Catalogus Epistolarum Neerlandicarum (CEN). Deze beschrijvingen zijn tevens opgenomen in de Leidse online Catalogus. Dankzij een projectsubsidie van het landelijk conserveringsprogramma Metamorfoze is de collectie in 2007-2010 opnieuw geborgen in omslagen en gedigitaliseerd. De scans zijn in 2015 online gezet.
Subject
- Haverschmidt, François, 1835-1894 (Person)
- Title
- Collection guide of the François Haverschmidt archive and collection (MNL) (1849-1916)
- Subtitle
- Archief en collectie François Haverschmidt (MNL)
- Author
- Mart van Duijn
- Date
- 2015
- Language of description
- Dutch; Flemish
- Script of description
- Code for undetermined script
- Language of description note
- Beschrijving is in het Nederlands.
Revision Statements
- 11 December 2015: latest update
Repository Details
Part of the Leiden University Libraries Archives & Collections Repository
Witte Singel 27
Leiden 2311 BG Netherlands
+31 71 527 2857
specialcollections@library.leidenuniv.nl