Scope and Contents
De tot nu toe met zekerheid getraceerde gedrukte werken zijn: 570 E 8, 759 C 75, 1371 E 21 en 1371 E 22. De beide laatste hebben in bladgoud het embleem van Marnix, een zeilend schip in een roerige zee.
Overzicht van boeken uit bezit van Marnix in collectie UBL:
- Klaudiou Ptolemaiou Alexandreōs filosofou ... peri tēs geōgrafias biblia oktō, meta pasēs akribeias entupōthenta = Clavdii Ptolemaei Alexandrini philosophi cum primis eruditi, De geographia libri octo, summa cum uigilantia excusi. - Basileae : Froben, 1533 (Entupōthē en Basileiāi par' Ierōnumōi tōi Frōbeniōi kai Nikolaōi tōi Episkopiōi ... 1533). - [8], 542, [2] p. : ill. ; in-4. - π 4 a-z 4 A-Z 4 2a-2y 4. Griekse uitgave. - Uitgegeven door Desiderius Erasmus. - Adams P-2222; VD 16; P 5206. Signatuur: 570 E 8 ; oud signatuur: XII Q 447 B, alwaar alleen de vermelding, geen nadere verwijzingen. Exemplaar met bezittersinscriptie van Marnix, mogelijk rechtstreeks ter veiling gekocht. (Catalogus 1984: C 43).
- Rationes X quibus fretus certamen Anglicanae ecclesiae ministris obtulit in causa fidei / Edmundus Campianus ; et ad eas Guilielmi Whitakeri responsio. - Antverpiae, 1582. - .. p. ; in-8. Signatuur: 1371 E 21 ; oud signatuur: IV O 118, alwaar alleen de vermelding, geen nadere verwijzingen. Perkamenten band met in goud gestempeld Marnix’ vignet, waaromheen zijn devos Repos ailleurs. Geschonken op 1 september 1599 door de Engelse student Guilelmus Eyer. (Catalogus 1984: C 44).
- Institutionis christianae religionis compendium simul ac methodi enarratio/ Jean Calvin ; per Edm. Bunnium. - Antv., 1582. - .. p. ; in-8. Signatuur: 1371 E 22: 1 ; oud signatuur: IV O 117, alwaar alleen de vermelding, geen nadere verwijzingen. Band als voorgaande. Op de titelpagina, onder het drukkersmerk, in Marnix’ eigen hand: Phil. Marnixij Santo Aldegondij
- Locus de unico Christi sacerdotio et sacrificio adv. commentitium missae sacrificium / Ant. Sadeel. - Genevae, 1581. - .. p. ; in-8. Signatuur : 1371 E 22: 2.
- Ivsti Lipsi politicorvm sive civilis doctrinae libri sex : qui ad principatum maxime spectant. - [Lugduni Batavorum] : ex officina Plantiniana, apud Franciscum Raphelegium, 1589. Werk van Lipsius, met eigenhandige opdracht van deze aan Marnix. Signatuur: 759 C 75
Behalve deze boeken zouden ook een aantal juridische boeken uit het bezit van Marnix nu nog in de UB zijn. Op basis van de vergelijking van de Catalogus van 1596 en die van 1612 suggereerde Hulshoff Pol in 1975 dat de toegevoegde juridische werken in de catalogus van 1612, waarvan de herkomst niet bekend was, heel goed uit de bibliotheek van Marnix zouden kunnen komen (zie haar Bijlage C, nrs. C 2-3 tot en met C 29-30). Van deze reeks is alleen C 21 nu in de UB aanwezig (325 A 12). Dit bevat echter geen eigendomskenmerk, nog leessporen. Van de door Hulshoff Pol in dezelfde bijlage genoemde vijf kleinere werken zijn alleen de eerste vier in de UB, allen eveneens zonder eigendomskenmerk of leessporen.
Daarnaast komen er twee handschriften uit het bezit van Marnix:
- BPL 166: Guillielmus de Parisiis, Summa de administratione VII sacramentorum, etc. Dit komt vrijwel zeker overeen met het Tractalus theologicus Florentii in Gouda dat in de veilingcatalogus van Marnix wordt genoemd. Het is door Paulus Merula geschonken in 1602.
- BPL 193: C. Sallustii Crispi Opera maiora: 1 (f. 1-42, 55-63): Bellum Catilinarium. - Bellum Iugurthinum (pars). - 2 (f. 42-54): Bellum Iugurthinum (pars). - [1100-1200?] met bezittersinscriptie van Marnix, die er niet door hem zelf in geschreven hoeft te zijn. Het is op de veiling aangekocht door Elias Putschius, die het aan de UB schonk nadat hij in 1602 zijn eigen Sallustius-uitgave het licht had doen zien.
Dates
- 1501-1600
Language of Materials
Latijn
Conditions Governing Use
Regels die van toepassing zijn bij het raadplegen van dit materiaal kunnen worden gevonden op de website van de Universiteitsbibliotheek Leiden.
Biographical / Historical
Philips van Marnix van St. Aldegonde was een Zuid-Nederlands edelman die zich zowel in de letterkunde en theologie als in de politieke en militaire geschiedenis van de Nederlanden onderscheidde. Hij koos al vroeg voor het gereformeerd protestantisme en studeerde bij Calvijn in Genève. Tijdens de Opstand in de Nederlanden koos hij de zijde van prins Willem van Oranje, die hij vertegenwoordigde bij de eerste vrije Statenvergadering van Holland te Dordrecht in 1572. Hij was burgemeester van Antwerpen tijdens de belegering door Alexander Farnese. Na de overgave van de stad door Marnix was zijn politieke rol uitgespeeld en hield hij zich afzijdig. Aan het eind van zijn leven vestigde hij zich in Leiden, waar hij op uitnodiging werkte aan de vertaling van het boek der Psalmen. Van de verkoop van zijn boeken is een veilingcatalogus (zie Literatuur) bewaard gebleven, de oudste tot nu toe van een boekveiling.
Extent
4 boeken en 2 handschriften
Abstract
Boeken en handschriften uit het bezit van Philips van Marnix van St. Aldegonde, Nederlands schrijver en theoloog, staatsman en militair.
Abstract
Books and manuscripts from the library of Philippe de Marnix de St. Aldegonde, author and theologian, Netherlandish statesman and man of war.
Physical Location
Universiteitsbibliotheek Leiden, Bijzondere Collecties
Other Finding Aids
Zie Inhoud en samenstelling van de collectie.
Immediate Source of Acquisition
Na het overlijden van Marnix heeft bibliothecaris Paulus Merula onderhands een aantal werken uit de juridische bibliotheek van Marnix gekocht. Daarna verzocht hij de universiteit geld om ook op de veiling van Marnix boekerij theologische en filosofische werken aan te schaffen. Hoeveel boeken toen precies zijn verworven is onbekend.
Accruals
Er worden geen toekomstige aanvullingen verwacht.
Bibliography
- Vroom, W.H., Mout, M.E.H.N., (ed.), Willem van Oranje : Om vrijheid van geweten. Amsterdam 1984.
- Brouwer, G.J. (ed.), Catalogue of the library of Philips van Marnix van Sint-Aldegonde : sold by auction (July 6th) Leiden, Christophorus Guyot, 1599. Nieuwkoop 1964. – Facsimile van: Catalogus librorum bibliothecae nobilissimi clarissimique viri piae memoriae D. Philippi Marnixii Sancto-Aldegondii. Leiden 1599.
- Hulshoff Pol, E., The first century of Leiden University Library. Leiden 1975. – Reprinted from: Th.H. Lunsingh Scheurleer & al. (eds.), Leiden University in the seventeenth century. An exchange of learning. Leiden 1975, p. 395-459, with corrigenda and indexes published for the first time, p. 460-466.
- Selm, B. van, Een menighte treffelijcke boecken. Nederlandse boekhandelscatalogi in het begin van de zeventiende eeuw. Utrecht 1987, p. 20 ff. en p. 158, nr. 18.
General
Het materiaal kan worden aangevraagd via de online catalogus. De stukken komen ter inzage op de Leeszaal Bijzondere Collecties.
- Books Subject Source: Aat
- Libraries Subject Source: Fast
- Marnix van St. Aldegonde, Philips van, 1538-1598
- Private libraries Subject Source: Fast
- Title
- Collection guide of the Philips van Marnix van St. Aldegonde collection (1501-1600)
- Subtitle
- Collectie Philips van Marnix van St. Aldegonde
- Author
- Anton van der Lem, 2015
- Date
- 2017
- Language of description
- Dutch; Flemish
- Script of description
- Code for undetermined script
- Language of description note
- Beschrijving is in het Nederlands.
Revision Statements
- 22 February 2017: latest update
Repository Details
Part of the Leiden University Libraries Archives & Collections Repository
Witte Singel 27
Leiden 2311 BG Netherlands
+31 71 527 2857
specialcollections@library.leidenuniv.nl