Skip to main content

Menno ter Braak collection

 Collection
Identifier: ubl292

Scope and Contents

De collectie bestaat uit letterkundige, filosofische en historische werken in het Nederlands, Frans, Duits en Engels.

Dates

  • Creation: 17de-20ste eeuw
  • Creation: Bulk Meest twintigste eeuw

Language of Materials

Nederlands, Duits, Engels en Frans

Conditions Governing Use

Regels die van toepassing zijn bij het raadplegen van dit materiaal kunnen worden gevonden op de website van de Universiteitsbibliotheek Leiden.

Biographical / Historical

Menno ter Braak werd geboren op 26 januari 1902 in Eijbergen in de Gelderse Achterhoek. Hij haalde zijn gymnasiumdiploma in Tiel en studeerde daarna Nederlands en geschiedenis aan de Gemeente-Universiteit van Amsterdam. Daar promoveerde hij in 1928 bij de historicus Hajo Brugmans op een in het Duits geschreven dissertatie over keizer Otto III. Drie jaar was hij werkzaam in het middelbaar onderwijs in Rotterdam, maar zijn belangstelling reikte veel wijder. In 1933 werd hij letterkundig en toneelredacteur van het Haagse dagblad Het Vaderland en verhuisde hij naar Den Haag. Zijn scherpzinnige recensies waren gevreesd en zetten de norm voor de Nederlandse kritiek. In de discussie vorm of vent – mooischrijverij of een principeel standpunt innemen – koos hij voor de vent. Hij nam ferme standpunten in op het gebied van de film als kunstvorm (als mede-oprichter van de Filmliga), de geschiedenis, de filosofie en de politiek. Als een van de eersten in Nederland onderkende hij het gevaar van fascisme en nationaal-socialisme en waarschuwde hij tegen Hitlers Mein Kampf. Sinds 1930 bevriend met schrijver Edgar du Perron waren zij samen met Jan Romein in 1935 de oprichters van het Comité van Waakzaamheid van anti-nationaal-socialistische Intellectueelen. Internationaal werkte Ter Braak in de P.E.N. tegen de totalitaire ideologieën. Hij trok zich het lot aan van uit Hitler-Duitsland gevluchte schrijvers en hielp hen aan geld en zo mogelijk aan een uitgever. Na de nazi-inval van mei 1940 en een vergeefse poging naar Engeland te ontkomen, benam hij zich op 15 mei 1940 zelf het leven.

Extent

2199 titels (Ca. 40 meter)

Abstract in Dutch

Boeken uit de bibliotheek van Menno ter Braak zoals die door hem bewaard zijn.

Abstract in English

Books from the library of Menno ter Braak so far he has kept them.

Physical Location

Universiteitsbibliotheek Leiden, Bijzondere Collecties

Other Finding Aids

De boeken kunnen in de online catalogus gevonden worden met shelfmark: MTERB (zie ook de websites genoemd bij Literatuur).

Voor een selectie van highlights zie de online exhibion Twintig boeken uit de bibliotheek van Menno ter Braak

Custodial History

Het betreft de boeken uit de bibliotheek van de Nederlandse schrijver en criticus Menno ter Braak (1902-1940), voor zover de boeken niet door hem van de hand waren gedaan. Na zijn zelfgekozen dood heeft eerst zijn weduwe Ant ter Braak-Faber de boeken bewaard, om ze tenslotte over te doen aan Menno’s neef Krijn ter Braak.

Immediate Source of Acquisition

De boekerij is gekocht van de toenmalige eigenaar Krijn ter Braak.

Appraisal

De collectie door Menno ter Braak bijeengebracht is in zijn geheel opgenomen, d.w.z. ook de boeken waarvan al een exemplaar in de UB Leiden aanwezig was. Doubletten binnen de collectie zijn echter niet opgenomen. Bovendien kent de collectie opdracht-exemplaren die door Ter Braak zijn geschonken aan zijn echtgenote. In zijn bibliotheek bevinden zich ook boeken die zijn vriend E. du Perron hem heeft geschonken.

Accruals

Doordat Ter Braak niet alles bewaarde (bijvoorbeeld recensie-exemplaren) en doordat zijn weduwe boeken weggaf aan bewonderaars van Menno ter Braak, is het mogelijk dat zich nog boeken op de markt zullen voordoen of zullen worden geschonken

Existence and Location of Copies

Enkele boeken zijn gedigitaliseerd en te lezen op de website (Menno ter Braak).

Bibliography

  • Biografisch portaal ((Menno ter Braak))
  • Hanssen, L., Menno ter Braak, 1902-1940. Leven en werk van een polemist. 2 dln., Amsterdam 2000-2001.
  • Lem, A. van der, Boeken waren zijn enige bezit. De ex-librissen van Menno ter Braak’, in: Jaarboek van het Nederlands Genootschap van Bibliofielen 24 (2016) 211-220.
  • Website (Menno ter Braak)

General

Het materiaal kan worden aangevraagd via de online catalogus. Alle boeken komen uitsluitend ter inzage op de Leeszaal Bijzondere Collecties.

Processing Information

De boeken hebben allemaal de signatuur MTERB, gevolgd door een kastnummer, planknummer en positienummer.

Title
Collection guide of the Menno ter Braak collection (17de-20ste eeuw)
Subtitle
Collectie Menno ter Braak
Author
Anton van der Lem, 2016
Date
2018
Language of description
Dutch; Flemish
Script of description
Code for undetermined script
Language of description note
Beschrijving is in het Nederlands.

Revision Statements

  • 11 December 2018: latest update

Repository Details

Part of the Leiden University Libraries Archives & Collections Repository

Contact:
Witte Singel 27
Leiden 2311 BG Netherlands
+31 71 527 2857