Scope and Contents
De collectie bestaat uit ca. 500 foto’s door Paul Citroen, ca. 300 foto’s door andere fotografen, met onder meer ca. 65 foto’s door Erwin Blumenfeld, 20 door Werner Rohde, en diverse foto’s van J. Merkelbach, Corine Ingelse, Cas Oorthuys, Emmy Andriesse, Kurt Kahle en Nico Jesse; 3 boeken en 1 Album Souvenir de Voyage; 1740 negatieven, waarvan 1680 vervaardigd door Paul Citroen, en 11 dia's.
Overzicht van de samenstelling van de collectie:
- 1) 3 boeken en 1 artikel: Piet Zwart, boek van PTT; Catalogus tent. Foto 37; Aenne Bierman, 60 Foto’s; artikel over Moholy Nagy; 59 foto’s door verschillende fotografen, waarbij 3 door Paul Citroen en 15 door Erwin Blumenfeld (Inventarisnummers PK-F-54.505 t/m 54.563)
- 2) 37 foto’s door verschillende fotografen, waarbij 4 door Paul Citroen en 20 door Werner Rohde (PK-F-57.1379 t/m 57.1415)
- 3) 3 foto’s door verschillende fotografen (PK-F-58.1255 t/m 58.1257)
- 4) 10 foto’s door Paul Citroen, afdrukken gemaakt in atelier Prentenkabinet Leiden van originele negatieven van Paul Citroen (PK-F-59.475 t/m 59.481, 59.483, 59.484, 59.486
- 5) 26 foto’s, waarbij 25 door Erwin Blumenfeld (PK-F-60.1625 t/m 60.1640)
- 6) 26 foto’s, waarbij 24 door Erwin Blumenfeld (PK-F-69.99 t/m 69.124)
- 7) 5 foto’s door Paul Citroen, waarvan 4 afdrukken gemaakt in atelier Prentenkabinet Leiden van negatieven van collages van Paul Citroen (PK-F-69.131 t/m 69.135)
- 8) 30 foto’s door verschillende fotografen (PK-F-69.466 t/m 69.495)
- 9) 4 foto’s door verschillende fotografen (Inventarisnummers PK-F-69.496 t/m 69.498, 69.966)
- 10) 12 foto’s, waarbij 7 reproducties gemaakt in atelier Prentenkabinet Leiden (waarbij 4 van collages van Paul Citroen) (PK-F-72.369 t/m 72.381)
- 11) 53 foto’s door verschillende fotografen (PK-F-73.2 t/m 73.54)
- 12) 22 foto’s door verschillende fotografen, waarbij 3 door Corine Ingelse (PK-F-74.318 t/m 74.339)
- 13) 30 foto’s door verschillende fotografen, waarbij 3 door J. Merkelbach, 3 door Cas Oorthuys, 8 door Kurt Kahle en 14 door Emmy Andriesse (PK-F-79.641 t/m 79.670, m.u.v. 79.663 en 79.667)
- 14) 6 foto’s, 5 door Paul Citroen, 1 door Co-op 2 en 1 foto door Nico Jesse (PK-F- 87.257, 87.270 t/m 87.275)
- 15) 1740 negatieven, waarbij 1680 door Paul Citroen; 11 dia’s; 3 visitekaartportretten, 2 door Herman Koch en 1 door Albert Eisele; 244 geïnventariseerde foto’s, waarvan ca. 230 door Paul Citroen. Negatieven en dia’s zijn vanaf 2002 als bruikleen in beheer bij het Nederlands Fotomuseum, Rotterdam. Ca. 210 niet geïnventariseerde foto’s door Paul Citroen
- 16) 1 Album Souvenir de voyage (PK-F-98.182)
Dates
- 1929-1935
Conditions Governing Access
De auteursrechten op het fotografisch oeuvre van Piet Zwart worden beheerd door het Nederlands Fotomuseum te Rotterdam.
Conditions Governing Use
Regels die van toepassing zijn bij het raadplegen van dit materiaal kunnen worden gevonden op de website van de Universiteitsbibliotheek Leiden.
Biographical / Historical
De in Berlijn geboren kunstenaar Paul Citroen (1896-1983) raakt rond 1914 betrokken bij galerie, boekhandel en tijdschrift Der Sturm van Herwarth Walden, waar hij vanaf 1916 ook werkt. Hij komt in aanraking met de avant-gardistische kunst van Die Brücke, Der Blaue Reiter, het Futurisme, Dada en de fotomontages van John Heartfield. Gevolgd door Erwin Blumenfeld verhuist Citroen in 1917 weer naar Nederland, waar deze bevriende kunstenaars door de Dada-beweging worden gezien als de ‘directie van de Hollandse Dadacentrale’.
Tijdens een studie aan Bauhaus in Weimar van 1922 tot 1924 krijgt Citroen les van onder meer Johannes Itten, Paul Klee en Wassily Kandinsky. Met zijn dadaïstische fotocollages uit die tijd verwerft hij internationale bekendheid. Metropolis uit 1923 toont hij op de eerste Bauhaustentoonstelling, georganiseerd door Paul Klee. In 1924 start hij met Otto Umbehr (alias Umbo) zijn eerste foto-opnamen, om in hetzelfde jaar Bauhaus te verlaten.
In zijn korte maar intensieve fotografische loopbaan in Nederland van 1929 tot 1935 richt hij zich vooral op fotografische portretten en stillevens, waarin een traditioneel naturalisme zich vermengt met kenmerken van de Nieuwe Fotografie. Naar voorbeeld van het Bauhaus richtte Citroen in 1933 met Charles Roelofsz in Amsterdam de Nieuwe Kunstschool op. Zelf nam hij het tekenonderwijs voor zijn rekening. In het najaar van 1935 werd hij tevens docent aan de Haagse Academie van Beeldende Kunsten, en Citroen stopte nagenoeg met fotograferen. De voorkeur betrof uiteindelijk toch tekenen en schilderen.
Extent
800 foto's (circa) en 3 boeken, 1 album, 1740 negatieven en 11 dia's
Language of Materials
Undetermined
Abstract
Collectie foto’s van de in Berlijn geboren kunstenaar Paul Citroen (1896-1983) en foto’s van andere fotografen, door hem bijeengebracht. Citroen had een korte maar intensieve fotografische loopbaan in Nederland tussen 1929 en 1935.
Abstract
Collection of photographs from the artist Paul Citroen (1896-1983), born in Berlin, and photographs from other photographers, gathered by him. Citroen worked as a photographer in the Netherlands for a brief but intense period between 1929 and 1935.
Physical Location
Universiteitsbibliotheek Leiden, Bijzondere Collecties. De negatieven zijn als bruikleen en beheer bij het Nederlands Fotomuseum te Rotterdam.
Other Finding Aids
Veel foto’s zijn beschreven in de online catalogus.
Immediate Source of Acquisition
Universiteit Leiden ontving de collectie van Paul Citroen en na zijn overlijden van zijn weduwe mevr. Christi Citroen-Frisch. De verwerving betreft drie aankopen in 1960, 1969 en 1979 en tien schenkingen tussen 1954 en 1998.
Accruals
Er worden geen toekomstige aanvullingen verwacht.
Bibliography
- RKD artists (Paul Citroen).
- Heuvel, M.E.N. van der en W. van Sinderen, Photography! A special collection at Leiden University. Leiden 2010.
- Leijerzapf, I.,
Paul Citroen
, in: Geschiedenis van de Nederlandse fotografie in monografieën en thema-artikelen. 13 (september 1996) 27. - Menkman, L.,
Paul Citroen: Metropolis en metropolen
, in: Joke Pronk en Tineke de Ruiter ed., Fotovoorkeuren. Amsterdam 2007 p. 105-108.
General
Het materiaal kan worden aangevraagd via de catalogus (Special Collections). De stukken komen ter inzage op de Leeszaal Bijzondere Collecties. In verband met klimaatbeheersing in de depots en acclimatisering moeten foto’s minimaal een dag van te voren voor inzage worden opgevraagd.
- Citroen, Paul Roelof, 1896-1983
- Negatives (photographs) Subject Source: Aat
- Photographs Subject Source: Aat
- Photography Subject Source: Fast
- Title
- Collection guide of the Roelof Paul Citroen collection (1929-1935)
- Subtitle
- Collectie Roelof Paul Citroen
- Author
- Maartje van den Heuvel en Rixt A. Bosma, 2019
- Date
- 2020
- Language of description
- Dutch; Flemish
- Script of description
- Code for undetermined script
- Language of description note
- Beschrijving is in het Nederlands.
Revision Statements
- 5 February 2020: latest update
Repository Details
Part of the Leiden University Libraries Archives & Collections Repository
Witte Singel 27
Leiden 2311 BG Netherlands
+31 71 527 2857
specialcollections@library.leidenuniv.nl